Kıbrıs'ta Öğrenci Olmak
- Yiğit Balık
- 1 Kas 2021
- 8 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 24 Mar 2024
2016 Ekim'inden beridir Kuzey Kıbrıs'ta yaşayan bir öğrenci olarak, kişisel deneyim ve gözlemlerime dayanarak bu yazıyı Kıbrıs'a yeni gelecek Türkiye uyruklu öğrenciler için yazdım. Bu yazıdaki verilen bilgi yüzde 100 doğru olmayabilir ancak hatırı sayılır oranda doğrudur. Son olarak bu yazı 1 Kasım 2021 tarihinde yazılmıştır ve burada verilen bilgiler güncelliğini yitirmiş olabilir.
Konu Başlıkları
Aşağıdaki başlıklara tıklayarak direkt olarak istediğiniz bölüme gidebilirsiniz.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Akdeniz’de, Türkiye’nin güneyinde yer alan Kuzey Kıbrıs, Kıbrıs Adası’nın kuzey bölümündedir. Bağımsızlığı Türkiye dışında başka bir ülke tarafından tanınmayan Kuzey Kıbrıs, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi’ne göre, Türkiye’nin işgali altındadır. Bağımsızlığının ilanından bu yana Türkiye tarafından ekonomik, siyasi ve askeri olarak desteklenmektedir.
3.355 kilometrekarelik yüzölçümünde 313.626 kişilik nüfusa sahip olan Kuzey Kıbrıs’ın ekonomisinde en büyük etkiyi turizm ve eğitim sektörleri gösterir. 5 yıldızlı büyük otelleri, plajları, güzel havası ve kumarhaneleri sayesinde her yıl binlerce turistin ilgi odağı olur. Özellikle Türkiye’den giden ziyaretçisi çok fazladır.
45 bin kişilik nüfusuyla Lefkoşa ülkenin başkentidir. Ancak turizm daha çok bir liman kenti olan Girne’de yoğundur. Akdeniz ikliminin hâkim olduğu Kuzey Kıbrıs’a gitmek için her mevsim uygundur. Temmuz ve Ağustos ayları çok sıcak geçer ve deniz sıcaklığı da oldukça yüksektir.
(Kaynak: Gezimanya Kuzey Kıbrıs Gezi Rehberi)
Üniversite Tercihi
Türkiye’den öğrenciler, ÖSYM sınavları aracılığıyla KKTC’de üniversite eğitimi görebilmektedir. ÖSYM üniversite yerleştirme sınavı sonucuna göre YÖK’te kayıtlı herhangi bir KKTC üniversitesini tercih edebilirsiniz. YÖK’te kayıtlı KKTC üniversiteleri bulundukları şehirlere göre aşağıdaki gibidir;
Lefkoşa
Akdeniz Karpaz Üniversitesi
Bahçeşehir Kıbrıs Üniversitesi
Kıbrıs Amerikan Üniversitesi
Rauf Denktaş Üniversitesi
Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
Yakın Doğu Üniversitesi
Girne
Arkın Yaratıcı Sanatlar ve Tasarım Üniversitesi
Girne Amerikan Üniversitesi
Girne Üniversitesi
Kıbrıs İlim Üniversitesi
Uluslararası Final Üniversitesi
Gazimağusa
Doğu Akdeniz Üniversitesi
İTÜ Kuzey Kıbrıs
Kıbrıs Batı Üniversitesi
Güzelyurt
Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi
Lefke Avrupa Üniversitesi
ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu
İskele
Kıbrıs Ada Kent Üniversitesi
ÖNEMLİ NOT: ODTÜ ve İTÜ, diğer üniversitelerin aksine KKTC’de kampüse sahiptirler. Diğer bir deyişle, bu üniversitelerde öğrenci olduğunuzda Kıbrıs’ta okursunuz ancak ODTÜ’lü veya İTÜ’lü olursunuz. Benim şahsi deneyimime ve duyumlarıma göre, bu üniversitelerin Kıbrıs kampüslerinde eğitim gören kişiler Türkiye’de bazı kurumlar tarafından ODTÜ’lü veya İTÜ’lü olarak değerlendirilmiyor.
Adaya Geliş
Kıbrıs bir ada olduğu için KKTC’ye gelirken iki seçeneğiniz var, deniz yolu ve hava yolu. Deniz yolu ile gelmeyi tercih ederseniz iki firma KKTC-Türkiye arasında seferler düzenliyor. Deniz yolu ile KKTC’ye gelmek yaklaşık 8 saat sürüyor. Bu süreye iniş, biniş, pasaport işlemleri vb. diğer işlemlerden oluşabilecek gecikmeler dahil değildir. Firmalar ve gözlemlerim aşağıdaki gibidir;
Filo Denizcilik
İnternet Sitesi: filodenizcilik.net
Filosu eski gemilerden oluşan Filo Denizcilik’te şahsi aracınız ile seyahat ediyorsanız, aracınızda kalmanıza izin veriyorlar. Önemsiz gibi görünen bu detay telefonun çekmediği, internetin olmadığı, radyoların çalışmadığı açık denizde kendinize ait bir alan ihtiyacını karşılamak konusunda çok önemli.
Akgünler Denizcilik
İnternet Sitesi: akgunlerbilet.com
Filosu Filo Denizcilik’e kıyasla daha yeni gemileri barındıran Akgünler Denizcilik’te şahsi aracınız ile seyahat ediyorsanız aracınızda kalamazsınız. Yolcu alanında koltuklar son derece dik ve ayarlanamıyor ve bu durum uyumanızı güçleştiriyor. Yüzlerce kişinin yan yana oturduğu bir salonda ortam sesi de nispeten yüksek. Bu durumda kamara kiralayabilirsiniz ancak sınırlı sayıda bulunan kamaraların fiyatları yaklaşık olarak 4 yıldızlı otel fiyatında oluyor ve genelde gemi yola çıkmadan tükeniyor.
Hava yolu ile KKTC’ye gelecekseniz üç seçeneğiniz var. Birkaç yıl öncesine kadar birçok hava yolu firmasının uçtuğu bir yer olan KKTC’ye biletler oldukça ucuzdu. Son yıllarda ardı ardına iflaslarını veya uçuşları durdurma kararlarını açıklayan Atlas Jet, Bora Jet ve Onur Air ardına KKTC’ye artık sadece iki buçuk havayolu uçuyor, Pegasus, Türk Hava Yolları ve Anadolu Jet.
Türk Hava Yolları ve Anadolu Jet
İnternet Sitesi: turkishairlines.com
Türk Hava Yolları, Pegasus ve Anadolu Jet’e kıyasla daha konforlu bir yolculuk deneyimi sunuyor. Öğrenci olduğunuzu kanıtlayan bir belgeniz varsa, THY veya Anadolu Jet ile seyahat ediyorsanız ve ek bagaj almanız gerekiyorsa, İstanbul’dan yaptığınız uçuşlarda kilogram başına 2 lira ödeyerek ek bagaj hakkı alabilirsiniz.
Pegasus
İnternet Sitesi: flypgs.com
Pegasus’un hizmet anlayışı Türk Hava Yolları ve Anadolu Jet’ten çok farklı. Pegasus size biletiniz ile sadece A noktasından B noktasına gitmeyi vaat ediyor ve bunun haricinde hiçbir şey sunmuyor. Diğer tüm istekleriniz için para ödemeniz gerekiyor, uçakta üşürseniz üzerinize isteyeceğiniz şal için bile para ödemeniz gerekir. Eğer yolda susamam, üşümem veya acıkmam derseniz Pegasus sizin için doğru tercih olabilir.
Hava yolu ile Kıbrıs’a geldiyseniz Ercan Havalimanı’ndan gideceğiniz yere gitmek için 3 seçeneğiniz var demektir.
KIBHAS
Türkiye’deki karşılığı HAVAŞ veya HAVABUS olabilir. Fiyatları ve sefer sıklığı ile Türkiye’deki muadillerinden ayrılabilir. Havalimanında çıkış kapasına çok yakındır.
Taksi
Taksi, KIBHAS’a göre oldukça pahalıdır. Kıbrıs’ta taksimetre uygulaması yoktur. Araca binmeden önce fiyat sorulur ve para inerken ödenir. Kıbrıs’ta trafik soldan aktığı için direksiyon sağdadır. Bu sebeple taksiye binerken yanlışlıkla şoför koltuğuna oturmamak için dikkatli olunmalıdır.
Bir arkadaş
Eğer Kıbrıs’ta arabası olan bir arkadaşınız varsa Kıbrıs’a gelmeden önce ona haber vermek ve sizi almasını istemek diğer seçeneklere göre çok daha kolay ve ucuzdur.
Barınma
KKTC'de bir öğrenci için barınma en ciddi sorunlardan biridir. Sahibinden ve Zingat gibi sitelerin yokluğu yoğun bir şekilde hissedilir. Lefkoşa gibi şehirlerde kiraların İngiliz Sterlini (GBP) üzerinden istenildiği görülebilir.
Güzelyurt ve Lefke gibi şehirlerde kiralar Türk Lirası üzerinden istenilir ancak genelde yıllık peşin veya iki taksit olarak ödenir. Bu şehirlerde genelde bir apartmandaki tüm daireler kiralıktır ve bu dairelerin hepsi tek bir kişiye aittir.
Kıbrıs'ta evler büyük bir çoğunlukta eşyalı kiralıktır ve bu sebeple ev kiralarken genelde bir veya iki kira tutarında depozito istenilir. Eve ve eşyalara hiç zarar gelmemesi durumunda genelde bir sorun yaşanmadan depozito geri iade alınır.
Barınmak için ev kiralamaktan başka bir seçeneğiniz de yurda çıkmaktır. Bazı üniversitelerin kendi yurtları bulunur ve bu yurtların fiyatlarına üniversitelerin internet sitelerinden ulaşılabilir. Okul yurtları kampüs içinde bulunur ve özel yurtlara kıyasla fiyatları daha uygundur. Bu sebeple yer bulma konusunda sorun yaşamamak için yurda kayıt süreçleri önceden iyi araştırılmalı ve bilinçli hareket edilmelidir.
Ev, üniversite yurdu ve özel yurt sizin için uygun seçenek değilse geriye tek bir seçenek kalıyor, KYK yurdu. Kredili Yurtlar Kurumunun KKTC'de sadece Güzelyurt ve Lefke bölgelerinde yurtları bulunuyor. Bu yurtlar oldukça ucuzdur ancak çok sayıda kişi aynı odada kalır ve giriş çıkış saatleri oldukça katıdır. Bu yurtlarda kalmayı düşünüyorsanız KYK ile iletişime geçmenizde fayda var.
Beslenme ve Gıda
Kuzey Kıbrıs, Türkiye'ye kıyasla genel anlamda pahalı bir ülkedir. Temel tüketim ürünleri yüzde 25 ila yüzde 100 arasında daha pahalıdır. Diğer yandan alkollü içecekler Türkiye'den çok daha ucuzdur. Alkollü içeceklere ek olarak güzel bir restoranda yemek de Kıbrıs'ta daha ucuzdur.
1 Kasım 2021 itibarıyla seçtiğim bazı ürünlerin fiyatları aşağıdaki gibidir.
Ürün Adı | Ürün Markası | Fiyat |
Ekmek | Fırın | ₺3 |
Şarap (Kırmızı) | Sarafin | ₺70 |
Süt (1 litre) | Pınar | ₺10 |
Makarna | Barilla | ₺7.5 |
Ulaşım
Toplu Taşıma
Kuzey Kıbrıs'ta toplu taşıma yok denilebilecek kadar azdır ve tamamen özel sektör tarafından işletilmektedir. Hiçbir belediyenin toplu taşıma hizmeti yoktur. Eski model dolmuşlarla çok yüksek fiyatlar ile yapılan yolcu taşımacılığı Kuzey Kıbrıs'ın kanayan yarasıdır ve bu sebeple durumu olan tüm öğrenciler ulaşım ihtiyaçlarını karşılamak için araç sahibi olmaktadır.
1 Kasım 2021 tarihi itibarıyla örnek dolmuş yolculuğu ücret (öğrenci) ve süreleri aşağıdaki gibidir.
Güzergah | Firma | Süre | Fiyat | Mesafe |
Lefkoşa - Girne | Kombos | 20 dakika | ₺20 | 25 km |
Güzelyurt - Lefkoşa | Akva | 60 dakika | ₺15 | 40 km |
Lefke - Güzelyurt | Akva | 20 dakika | ₺10 | 20 km |
Taksi
Kuzey Kıbrıs'ta neredeyse tüm taksiler Mercedes-Benz markalıdır ve Türkiye'nin aksine belirli bir renkleri yoktur. Adaya geliş kısmında da belirttiğim üzere taksimetre de yoktur, taksiye binmeden önce fiyat sorulur. Toplu taşıma olmadığı için taksi, ulaşım için sıklıkla tercih edilir.
Araç Kiralama
Toplu ulaşımın eksikliği ve yüksek taksi fiyatları sonucunda bazı öğrenci grupları bir araya gelerek araç kiralamayı tercih ediyor. Kıbrıs'ta araç kiralama en az 3 günlük yapılıyor ve KKTC Sürüş Ehiyeti gerektiriyor. Araç kiralarken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar aşağıdaki gibidir;
Aracı teslim almadan önce, kiralayan kişinin yanında aracın her yerinin fotoğrafını ve videosunu çekin, sizin sebep olmadığınız bir hasarın sizden tahsil edilmesinin istenmesi durumunda bu görselleri kendisine gösterebilirsiniz.
Kaskosu olmayan bir aracı ne kadar ucuz olursa olsun kiralamayın. İyi bir şoför olmanız kaza yapmayacağınız anlamına gelmez, park halindeyken bile kaza yapabilirsiniz. En ucuz kazanın binlerce liraya mal olacağını unutmayın.
Döner kavşaklarda sağdan gelene yol verin. Kıbrıs trafiğinde çok miktarda döner kavşak vardır ve kavşağın içindeki aracın geçiş üstünlüğü vardır. Bu kuralın ihlali sonucunda birçok kiralık araç sürücüsü kaza yapmaktadır.
Hız kurallarına uyun. Kuzey Kıbrıs'ta birçok noktada sabit radar bulunmaktadır. Sabit radarlara ek olarak polis ekipleri sıklıkla çeşitli konumlarda hız kontrolü yapmaktadır.
Otostop
Kuzey Kıbrıs'ta otostop çeken insan sayısı oldukça fazladır. Benim tercih etmediğim bir ulaşım şekli olduğu için malesef bu konuda pek yorum yapamayacağım. Kıbrıs genel anlamda güvenli bir ülke olmasına rağmen kimin arabasına bindiğinize dikkat etmekte fayda var.
Elektrikli Sukuter (e-Scooter)
Kıbrıs'ta şehirler Türkiye'ye kıyasla oldukça küçük. Örneğin Güzelyurt'un bir ucundan diğer ucu 2 kilometre kadar. Tahmin edilebileceği üzere şehiriçinde taksi haricinde bir ulaşım aracı yok. Herkes şahsi araçlarıyla şehiriçindeki işlerini halletmeye çalıştığı için de yoğun trafik oluyor. Ben bu durumu elektrikli sukuter kullanarak çözdüm. Yağmurlu olmayan günlerde sukuter ile şehir içindeki işlerimi arabayla halledebileceğimden çok daha hızlı ve masrafsız bir şekilde çözebiliyorum. Herkese tavsiye ederim.
Kıbrıs Türk Kültürü
Kıbrıs Türk kültürü 1571'de Kıbrıs'ın Türkleşmesi ile Anadolu Türk kültüründen ayrışmaya başlamıştır. Kıbrıs'ta İngiliz koloni dönemi, Rumlarla bir arada yaşam derken birçok değişime uğramış bir Türk kültürü söz konusu. Ama dediğim gibi sonuçta Türk kültürü, bu sebeple çok da yabancılık çekmeyeceksiniz.
Kıbrıs'a adım atar atmaz Kıbrıs'ta Türkçe'nin ne kadar farklı olduğunu göreceksiniz. Birkaç kelime haricinde tamamen aynı dili konuşuyoruz. Örneğin otobüs yerine "bas" veya köpek yerine "gulli" diyorlar. Zamanla alışıyorsunuz ve ister istemez kullanmaya başlıyorsunuz. Benim anlamını bilmediğim bir kelimeyle karşılaştığımda hep kullandığım sözlüğe buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz, tüm kelimeleri içermese de çoğu zaman aradığım kelimeyi bulabiliyorum.
Kıbrıs'ta misafirliğe giderken yanınızda galoş veya terlik götürmenizi tavsiye ederim. Herkes değil ancak birçok Kıbrıslı aile evin salon kısmına ayakkabı ile misafir kabul ediyorlar. Ben şahsen ayakkabılarımı yeterince temiz tutamadığım için misafirliğe gideceğim zaman yanımda galoş taşıyorum.
Eğlence
Kıbrıs eğlence konusunda birçok farklı deneyim sunuyor. Kıbrıs denildiğinde ilk akla geleni ilk cevaplayarak devam edeyim. Öğrenciler için kumarhanelere giriş yasak ancak birçok öğrencinin kumarhanelere giriş yaptığına şahit oldum. Kumarhane içerisinde sigara, içki ve yemek ücretsiz.
Öğrenciler haftasonları sıkça bar ve kulüplere gider, içkinin Kıbrıs'ta ucuz olması bu tarz mekanları Türkiye'den gelen öğrenciler için daha cazip bir hale getiriyor. Türkiye'deki "damsız girilmez" kuralı Kıbrıs'ta çok nadir görülen bir durum.
Üniversite kampüsleri civarında neredeyse tamamını öğrencilerin oluşturduğu köyler ve mahalleler bulunur. Bu köylerde ev partileri sıkça görülür, davet aldığınızda bu partilere gidebileceğiniz gibi bir arkadaşınızın peşine takılarak da gidebilirsiniz. Bu köylerde ev partileri haricinde sokaklar da hafta sonları parti havasındadır. Sokakta kalabalık grupların eğlendiği sıkça görülür.
Kıbrıs'ta alışveriş merkezi kültürü olmadığı için AVM kafelerinde saatlerce oturarak vakit geçirmek pek sık rastlanan bir durum değildir ancak son yıllarda Gloria Jean's ve Segafredo gibi kafe zincirleri mekan sayılarını hızla arttırmaktadır.
Sinema konusunda Kıbrıs biraz zayıftır. Lemar Cineplex kolay erişilebilir olmasına karşın vizyondaki filmleri yakından takip edemiyor veya yeterince film sunamıyor. Salonları Türkiye'deki sinema salonlarına oldukça benziyor. Avenue Cinema da benzer bir durum içerisinde ancak diğer yandan Starlux Cinema hiç görmediğiniz lüks salonlar ve farklı patlamış mısır çeşitleriyle diğer salonlardan olumlu anlamda ayrışıyor. Örneğin ben ilk kez Starlux Cinema'da karamelli patlamış mısır denemiştim. Son olarak Türkiye'deki sinemaların aksine Kıbrıs'taki sinemalarda alkollü içecek tüketimi son derece normaldir.
Öğrenci Oturma İzni (Muhaceret)
Kıbrıs'ta öğrenci olarak eğitim görecek ve ikamet edecekseniz oturma izni veya KKTC'de denildiği üzere muhaceret edinmeniz gerekiyor. Muhaceret ile ilgili detaylı bilgi için icisleri.gov.ct.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
1 Kasım 2021 tarihi itibarıyla muhaceret edinmek için ₺611 tutarında bir laboratuvar tahlil ve sigorta masrafı ve ₺211.5 tutarında harç ödemeniz gerekiyor.
Para Kazanma
Kuzey Kıbrıs'ta Türkiye'deki işsizlik sorununun aksine bir iş sorunu vardır. Diğer bir deyiş ile birçok şirket eleman aramakta ve bulamamaktadır. Bunun temel sebebi nitelikli işgücünün sürekli olarak ülke dışına göç etmesidir. Niteliksiz işler için bu durum söz konusu değildir ancak Türkiye'deki gibi çok miktarda iş arayan olmadığı için bu tarz bir iş bulmak nispeten daha kolaydır. Kuzey Kıbrıs'ta Kariyer.net gibi baskın bir internet sitesi yoktur ve genelde kulaktan kulağa eleman aranır ancak iskibris.com'da listelenen pozisyon sayısı da az değildir. Diğer yandan Türkiye'den gelenler için ilk etapta garip gelse de şirketler Münhal Kıbrıs adında bir Facebook sayfası aracılığıyla da eleman ararlar.
Kuzey Kıbrıs'ta öğrencilerin kaçak bir şekilde çalıştığını şahsi olarak birçok kez gözlemledim ancak KKTC'de çalışmak için öğrenci çalışma iznine ihtiyacınız var. Bu çalışma izni ile haftada en fazla 24 saat çalışabilirsiniz. 1 Kasım 2021 tarihi itibarıyla KKTC'de asgari ücret ₺28.67/saat tutarındadır.
Comments